Van onze partner The Legal Company

Proef op de som: Is de ZZP webmodule eindelijk de oplossing?

Stel, als onderneming heeft u een zelfstandige ingehuurd. Zowel u als de zelfstandige willen uitdrukkelijk geen dienstbetrekking/loondienst. U vanwege de flexibiliteit en afwezigheid van financiële en fiscale risico’s en de zelfstandige vanwege de hogere beloning. Met de ZZP webmodule kunt u controleren van wat voor dienstverband er sprake is. The Legal Company nam de proef op de som.

Geschreven door mr. Hella Vercammen – bedrijfsjuridisch adviseur van The Legal Company B.V., Clean Totaal vakpartner

Jaren onzekerheid over kwalificatie ZZP-erschap

Al jaren heerst er onzekerheid door gebrekkige ZZP wetgeving, over of de arbeidsrelaties met deze zzp-ers nou wel of niet (achteraf) beoordeeld zullen worden als werknemers. Met alle fiscale en arbeidsrechtelijke nachtmerrie scenario’s van dien. Immers dan is er juridisch toch wel sprake van een dienstbetrekking! Dat kan vervelende arbeidsrechtelijke gevolgen hebben voor u als werkgever. De zelfstandige heeft dan namelijk opeens wel recht op bijvoorbeeld ontslagbescherming en doorbetaling bij ziekte. Ook kan het nadelige fiscale gevolgen hebben, zoals het alsnog moeten betalen van de loonbelasting en de premies werknemersverzekeringen. Wij maken in de praktijk mee dat zelfstandigen dikwijls pas een beroep doen op het ‘feit’ dat de arbeidsrelatie een dienstbetrekking is als de opdracht wordt beëindigd, of als de zelfstandige ziek wordt.

Waarom de DBA een mislukt stuk wetgeving is.

Onder de DBA bent u zelf verantwoordelijk voor de beoordeling of een arbeidsrelatie nu wel of niet valt onder de dienstbetrekking. Dat is van heel veel factoren afhankelijk. Het lijkt wel een geheime toverformule waar alleen de fiscus het recept van heeft. Om maar niet te spreken van de fictieve dienstverbanden, die moet u eigenlijk ook nog checken, of uw arbeidsrelatie daaronder valt. Enfin, de meeste ondernemers, lukt het niet om dat oordeel te vellen.

Modelovereenkomst wordt vaak (verkeerd) gebruikt als dekmantel

Er is ondertussen ook een idee ontstaan dat als er maar gebruik wordt gemaakt van de modelovereenkomsten van opdracht van de Belastingdienst, dat men dan wel veilig zit. Dat de arbeidsrelatie dan vanzelf kwalificeert als een overeenkomst van opdracht, immers je gebruikt het door de fiscus goed gekeurde model. Daarin schuilt nou juist het grote gevaar. Het punt is dat je pas die modelovereenkomst mag gebruiken als je de feitelijke uitvoering hebt gekwalificeerd als een overeenkomst van opdracht. Dus eerst kwalificeren en dan pas de daarop aansluitende modelovereenkomst selecteren en gebruiken. Deze fout begrijp ik overigens wel heel goed.

Het hele probleem zit erin dat alleen door gewinterde juristen/fiscalisten die kwalificatie kunnen maken. Daarbij komt dat die fiscale en juridische toverformule, met name van “gezag” niet transparant is, versnipperd is over vele rechterlijke uitspraken, juridische literatuur, toelichtingen op de wet, etc.

De nieuwe ZZP webmodule heeft daarom alle relevante onderdelen van die kwalificatie omgezet in een online vragenlijst waar aan de antwoorden een bepaalde puntentelling vasthangt en u een duidelijke uitkomst geeft. Uiteraard klinkt dit haast te mooi om waar te zijn en dus hebben wij de proef op de som genomen met diverse cases.

Hieronder vertel ik u alles over onze bevindingen.

Wat is de huidige status van de ZZP webmodule?

De webmodule is dus een online vragenlijst voor de kwalificatie van uw arbeidsrelaties met zzp-ers. Dat kunt u doen voor uw bestaande relaties of voor nieuwe relaties. De webmodule is alleen bedoeld voor Nederlandse opdrachtgevers die werken met Nederlandse opdrachtnemers. Dat heeft te maken met het Nederlandse recht. Voorlopig is de webmodule een pilot voor de duur van 6 maanden. Het is dus niet verplicht om deze webmodule in te vullen bij het inhuren van een zelfstandige en de uitkomst heeft nog geen juridische status. Ik zou wel altijd een screenshot maken van de ingevulde vragenlijst en de uitkomst. Wie weet komt dit nog ooit van pas.

Het kabinet zal na de pilotfase kunnen besluiten dat de ZZP webmodule i.c.m. nieuwe wetgeving, verplicht wordt om in te vullen.

Welke uitkomsten levert de ZZP webmodule op?

De (anonieme) vragenlijst bestaat uit 37 multiplechoice vragen over de werkzaamheden, de opdrachtgever en de opdrachtnemer. Het invullen duurt ongeveer een half uur als u zich laat bijstaan door een expert. Doet u dit alleen dan zou het langer kunnen duren. Neigt het antwoord meer naar een werknemer-werkgever relatie, in plaats van een opdrachtnemer-opdrachtgever relatie? Dan krijgt u meer punten. U ziet niet bij het invullen van de antwoorden hoeveel punten u dit kost, anders zou u wenselijke antwoorden kunnen gaan geven die niet overeenkomen met de werkelijkheid.

In totaal zijn er maximaal 220 punten te behalen. Aan het einde van de module krijgt u één van de volgende 3 uitkomsten:

• opdrachtgeversverklaring (0 tot 45 punten);
• geen oordeel (45 tot 70 punten);
• indicatie dienstbetrekking  (70 punten of meer).

0 tot 45 punten?

Dan is de uitkomst van de webmodule dat de zzp’er zelfstandig werkt. De opdrachtgever ontvangt dan straks na inwerkingtreding van de wetgeving een zogenoemde ‘opdrachtgeversverklaring’. Als de zzp’er in de praktijk ook daadwerkelijk werkt zoals in de webmodule aangegeven is, dan hoeft de opdrachtgever geen loonheffingen voor de zzp’er in te houden. Dan heeft u dus niets te vrezen.

45 tot 70 punten?

In dit geval geeft de webmodule geen uitsluitsel. Sommige antwoorden wijzen dan op werken buiten dienstbetrekking en andere antwoorden wijzen op werken in dienstbetrekking. Zit u als opdrachtgever dicht tegen de 45 punten aan? Dan verdient het aanbeveling om nog eens kritisch te kijken naar de vragen waar u veel punten op scoort. De kans is groot dat u door wat simpele aanpassingen, door aan wat knoppen te draaien, uw puntentotaal omlaag kan krijgen. Dit kan bijvoorbeeld door het verwijderen van een concurrentiebeding in de overeenkomst van opdracht, of toestaan dat de zelfstandige zijn eigen werkkleding draagt (met logo) of zich geheel vrij mag laten vervangen zonder uw toestemming.

70 punten of meer?

Dan is er geen twijfel over mogelijk. De situatie, zoals deze door de opdrachtgever is geschetst, is alleen geschikt voor een werknemer in dienstbetrekking. De werkgever is dan dus verplicht om de zzp-er niet in dienst te nemen of een arbeidsovereenkomst aan te bieden en loonbelasting in te houden en sociale premies af te dragen.

Afspraken of elementen met zzp-ers die u veel strafpunten kosten

Zelf hebben wij de webmodule ook ingevuld aan de hand van een bestaande opdracht met een zelfstandige ambulante calamiteiten reiniger bij een schoonmaakbedrijf. De module leverde hierbij maar liefst 93 punten op.

Het valt op dat de webmodule bepaalde situaties/feiten in de samenwerking hard afstraft. Ziet u deze elementen aanwezig bij uw opdracht relatie, dan is de kans groot dat er geen opdrachtgeversverklaring uit de module komt. De elementen hebben we hieronder voor u opgesomd.

• Besteed u als schoonmaakbedrijf uw schoonmaak- of glazenwasser werk uit aan een zzp’er, zonder dat de zelfstandige specifieke kennis en kunde heeft? Dan bent u hoogstwaarschijnlijk al 40 punten verder. Dit komt voornamelijk doordat de zelfstandige een wezenlijk onderdeel van uw bedrijfsvoering verricht. Hier komen nog eens 10 punten bovenop als de zzp’er in de afgelopen 6 maanden bij u in dienstbetrekking was, of 5 punten als de zzp’er de afgelopen 6 maanden al een opdracht voor u heeft gedaan.
  
• Laat de zelfstandige zijn eigen boontjes doppen. Hij moet het doen met een eigen opleiding, certificaten, gereedschap en materialen. En betaal hem zeker niet door bij bijvoorbeeld ziekte! Als u dit mijdt, dan kunt u 35 punten besparen.
  
• Verplicht de zelfstandige zo min mogelijk. Sta bijvoorbeeld toe dat hij zijn eigen kleding aandoet (inclusief logo) in plaats van uw bedrijfskleding. Dat scheelt al gemakkelijk 10 punten. Mocht u de vorige zaken goed geregeld hebben en daar 0 punten scoren, dan kan deze afspraak eventueel nog behouden worden.
  
• Zorg daarentegen wel dat de zzp’er zijn administratieve en fiscale zaken op orde heeft. Het ontbreken van BTW afdracht en een inschrijving in het handelsregister kost u 10 punten.

De uitkomst van onze proef op de som?

Overall vinden wij de ZZP webmodule een praktisch en werkbaar instrument voor de kwalificatie van een arbeidsrelatie. In de praktijk maken wij vaak mee dat bedrijven weten dat er regelgeving is, maar dat ze het niet helemaal goed uitvoeren, het fijne er niet van weten. Deze bedrijven zijn bijvoorbeeld heel streng op het aantal uur dat de zelfstandige werkt, maar letten helemaal niet op het soort werk dat de zelfstandige uitvoert.

Daarbij maakt de module duidelijk dat u niet een perfecte opdracht-relatie hoeft te hebben om een zelfstandige in te huren. U kunt best een aantal kenmerken van een dienstbetrekking hebben, zolang dat maar niet op alle punten zo is (en de punten telling in de ZZP module maar niet te hoog oplopen). Wat ons betreft is de pilot dan ook geslaagd.

Practice what you preach

Ontzettend belangrijk is dus dat de arbeidsrelatie in de praktijk wel precies moet worden ingevuld op de manier zoals is omschreven in de vragenlijst (en in de overeenkomst van opdracht). De praktijk is immers leidend. Doet u dat correct? Dan voorkomt u de vervelende gevolgen van arbeidsrechtelijke en fiscale schijnzelfstandigheid.

Hulp bij de ZZP webmodule?

Vanwege de complexiteit van de regelgeving biedt The Legal Company via ZOOM, TEAMS of SKYPE sessies aan:

1. Een gezamenlijke invulsessie ZZP webmodule van uw arbeidsrelaties met uw zzp-ers (2 per uur is mogelijk).
2. Direct advies over wat te doen na de uitkomst.

De ZZP webmodule sessie duurt maximaal 1,5 uur en kost € 295,- ex b.t.w.

Interesse? Neem contact met ons op via het contactformulier of bel 020-3450152 om een afspraak in te plannen.

Masterclass Werken met flexibele arbeidskrachten 15 en 22 april

Werkgevers en opdrachtgevers kunnen de financiële en juridische risico’s van zzp-ers en werknemers inperken. Hoe dat precies kan, kunt u leren tijdens onze online masterclass Werken met flexibele arbeidskrachten. Deze online masterclass is opgesplitst in twee delen van 1,5 uur, op 15 en 22 april 2021.

Meer informatie en inschrijven.

Vragen of advies?

Heeft u nu al als schoonmaakondernemer vragen over uw zzp’ers of hulp/advies nodig? De bedrijfsjuridisch adviseurs van The Legal Company kunnen u hierbij uiteraard helpen. Neem vrijblijvend contact op via onderstaand formulier.