Van tijd tot tijd steekt de discussie over handen drogen in openbare toiletten de kop op. Voor- en tegenstanders van een bepaalde techniek buitelen over elkaar heen en iedereen schreeuwt dat zijn of haar product het beste voldoet. Daarnaast verschijnen er semiwetenschappelijke notities waarin vooral aangetoond wordt dat de eigen methode het beste voldoet. Tijd om ons licht op te steken bij een leverancier van tissue en eens diens mening te vragen. Rob van der Walle van MTS Euro Products heeft een interessante visie op de beste manier van handdrogen.
“De discussie over de beste methodiek is onzuiver”, stelt Van der Walle. Je hebt te maken met twee verstorende factoren. Allereerst is er sprake van een persoonlijke voorkeur bij de eindgebruiker voor een bepaald systeem. Die voorkeur hoeft niet op feiten te zijn gebaseerd. Daarnaast preekt iedere fabrikant voor eigen parochie. Echt onafhankelijk onderzoek bestaat niet, zodat je als eindgebruiker ook niet goed kunt kiezen op grond van de feiten. Fabrikanten van luchtdrogers stellen dat hun manier van drogen het meest hygiënisch is, linnenleveranciers doen dat ook en natuurlijk doe ik dat als papierwarengroothandel ook. Ik geloof daar persoonlijk ook in, maar met een aantal voorbehouden. Op de kwaliteit van de handdroging zijn verschillende factoren van invloed. Denk daarbij aan het gebruikte materiaal voor een tissue, de vouwwijze van een handdoek en het dispensersysteem. Ik zal dat zo nader toelichten. Daarnaast is het grote verschil tussen ons en merkgebonden leveranciers of fabrikanten dat wij de daadwerkelijke gebruikskosten als uitgangspunt nemen.”
Wachttijd funest
Van der Walle begint met het dispensersysteem. “Je kunt kiezen voor luchtdroging, katoenen of linnen rollen of papieren rollen en handdoekjes in zigzag- of c-vouw. De keuze voor de dispenser is essentieel, maar ook afhankelijk van de situatie. Stel dat je een toiletruimte hebt die relatief weinig gebruikt wordt, zoals in een klein kantoor, dan is de noodzaak om te kiezen voor een systeem met een snelle afgifte niet zo erg belangrijk. Spreek je echter over een toiletruimte met een hoge tot zeer hoge bezoekersfrequentie, dan is de juiste keuze heel belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan een beurshal of een theater. Je moet dan voorkomen dat mensen na het handen wassen op hun beurt moeten wachten. Om die reden is bijvoorbeeld handdroging door lucht al ongeschikt. Daar moet je vrij lang wachten tot de handen van je voorgangers voldoende gedroogd zijn. Bovendien wordt de lucht met de bacteriën door de hele toiletruimte geblazen en bij hete lucht kan dat ook nog bijzonder onprettig zijn voor het binnenklimaat in de ruimte. Ook bij linnen rollen moet iemand wachten omdat men handelingen moet verrichten om de handdoek te gebruiken of men moet wachten tot de sensor voldoende materiaal afgeeft. Dit probleem geldt ook voor papieren rollen met een sensor maar er zijn ook typen waar altijd een nieuw stuk van de papierrol uit de dispenser hangt. Die hoeft de gebruiker alleen maar af te scheuren en meteen daarna kan de volgende gebruiker gaan drogen. Naast irritatie door wachttijd, zit er ook een hygiënisch aspect aan. Als iemand moet wachten voordat hij bij de droging kan, drupt het waswater op de grond en dat is onprettig. Het toilet gaat er dan al snel onverzorgd uitzien.”
Zigzag
Volgens Van der Walle werken dispensers met gevouwen handdoekjes heel snel, maar is er ook daar een onderscheid. “Bij een dispenser met zig-zag gevouwen vulling hangt er altijd een handdoekje klaar voor gebruikt. Sommige mensen vinden dat niet zo’n fraai gezicht en kiezen dan voor een c-vouw. Persoonlijk ben ik daar niet erg over te spreken vanuit hygiënisch oogpunt. Een gebruiker moet immers altijd met natte handen in de dispenser om een handdoekje te pakken. Op die manier wordt vocht in het apparaat gebracht en dus ook bacteriën. Overigens geldt dit probleem ook – en dan nog sterker- bij een bepaald dispensersysteem voor toiletpapier.”
Veel soorten, kwaliteiten en kleuren
MTS Europroducts kan voor iedere dispenser in Nederland een geschikte handdoek aanbieden. Het gaat daarbij zowel om merkproducten van fabrikanten, als om privat labels en het eigen merk. “We hebben enige tientallen soorten handdroog materiaal en per dispensersoort de keuze uit diverse merken maar ook kwaliteiten en kleuren. Dat lijkt wel overdreven, maar de keuze is heel erg afhankelijk van de branche waarin de eindgebruiker werkt. Honderd procent cellulose droogt het beste en heeft ook een heel laag verbruik. Met een velletje zijn de handen droog, maar daarbij reduceert de handdoek tot een klein balletje. Dat is prima voor medische toepassingen, maar in de zware industrie wil iemand graag wat in handen hebben en wordt meestal gekozen voor een (gedeeltelijk) gerecyclede handdoek. Die drogen iets minder goed, waardoor je vaak een tweede handdoek nodig hebt, maar waardoor mensen ook het idee hebben dat ze echt droge en schone handen hebben. De kleur is ook belangrijk. In de voedselverwerkende industrie kan een wit handdoekje al snel onzichtbaar worden door bijvoorbeeld vleesnat of bloed. Een gekleurde handdoek wordt daardoor donkerder en is altijd terug te vinden.”
Kosten per 1000
Naast persoonlijke voorkeuren is het ook zinvol om te kijken naar de kostprijs voor handdrogen. Volgens Van der Walle wordt daar vaak naar de verkeerde prijs gekeken. “Heel vaak wordt alleen gekeken naar de aanschafprijs, maar dat is een onjuiste beslisgrond om voor een bepaald systeem te kiezen. Stel dat iemand de keuze heeft tussen een dispenser met een katoenen/draadversterkte handdoekrollen of eentje met papieren handdoekjes.
Dan kijkt men alleen naar het voordeel dat bij het systeem van de katoenen/draadversterkte
handdoekrollen geen afval heeft. Het kostenaspect wordt slecht onderzocht daar men hiervoor niet een goede formule heeft. Indien het kostenaspect juist wordt vergeleken blijken deze systemen die in werkelijkheid veel duurder uitkomen.
De hoeveelheid gebruikte handdoek is bepalend. Die kan in bepaalde gevallen worden ingesteld vanaf een circa 20 centimeter, maar het gemiddelde is 28 centimeter. In de praktijk zullen mensen echter niet met een lengte volstaan. Sommigen trekken voor het drogen al een keer een stuk rol eruit omdat ze absoluut geen contact willen hebben met eventuele droogresten van hun voorganger (wat het systeem ook nog eens erg onhygiënisch maakt). Daarnaast trekken sommigen na het afdrogen nog een stuk uit de automaat om extra te drogen. Je bent op die manier snel door een rol van bijvoorbeeld 36 meter. Dat betekent niet alleen dat er meermalen daags op ook nog verschillende momenten van de dag de rol moet worden vervangen, maar ook dat de kosten flink oplopen. Wij rekenen alles terug naar kosten per duizend optimale handdrogingen. Daarbij kunnen we de prijs van een bepaald type papieren handdoekje invoeren en ook of we verwachten dat mensen meer dan een handdoekje zullen gebruiken. Als je zo rekent, kom je met papier in de meeste gevallen goedkoper uit per duizend optimale handdrogingen. Dat verschil kan fors oplopen tot enige tientallen euro’s.”
Hergebruik
Katoen kan echter vele malen worden gewassen, terwijl papieren handdoekjes worden weggegooid. Moeten dan ook de milieukosten daarvan niet worden meegenomen? En moet niet eens gedacht worden aan een inzameling van gebruikte handdoekjes? “Ik denk dat je ook qua milieukosten beter uit bent met papier. Bij papier heb je eenmalig vervuiling bij de productie en het transport, maar bij katoenen handdoeken moet je de transportkosten voor iedere wasbeurt en de milieubelasting van het wassen meerekenen. Ik zie niets in het ophalen van papieren handdoekjes. Dat is heel moeilijk te organiseren. Stel dat je een extern bedrijf gebruikte papier handdoekjes laat op
halen, dan moet je al interne opslag hebben en wordt vooral water getransporteerd. Ik denk dat de kosten voor het milieu uiteindelijk hoger zijn dan de milieuwinst.”
halen, dan moet je al interne opslag hebben en wordt vooral water getransporteerd. Ik denk dat de kosten voor het milieu uiteindelijk hoger zijn dan de milieuwinst.”