Op 28 januari jl. legden 84 schoonmakers de eed of belofte af ten overstaan van de secretaris-generaal Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De schoonmakers beloofden plechtig om zich als goed ambtenaar te zullen gedragen. Deze schoonmakers, voornamelijk van het vrouwelijk geslacht en bestaande uit zeer vele nationaliteiten, zijn per 1 januari jongstleden in dienst getreden van de Rijksschoonmaakorganisatie (RSO). Na de eedaflegging sprak Minister Asscher zijn nieuwe collega’s toe. Aansluitend had de redactie van Clean Totaal een gesprek met enkele nieuwe ambtenaren en onze vice minister president.
Door Henk Cornelisse, lid redactie Clean Totaal
De schoonmakers kwamen van heinde en ver. Een aantal in werktenue, omdat ze deze dag werkten, anderen op hun paasbest gekleed. Directeur RSO Nicolet Dukker (foto rechts) stond zo trots als een pauw de feestelijke gebeurtenis gade te slaan en had voor iedere medewerker persoonlijke aandacht. Vooraf was de officiële tekst van de eed of belofte inhoudelijk met de schoonmakers doorgenomen, zodat dit niet 84 keer herhaald hoefde te worden. Hartverwarmend was te zien hoe nerveus en tegelijk ook trots de schoonmakers waren, helemaal toen Minister Asscher het woord nam.
Asscher’s speech
De minister sprak de schoonmakers aan als ‘waarde nieuwe collega’s’ die hij namens het hele kabinet welkom heette. Hij stelde dat het eervol is om ambtenaar te zijn. Maar minstens zo belangrijk vindt hij het feit dat de schoonmakers binnen het Rijk een vast contract hebben en hen meer zekerheid geboden wordt. Niet telkens weer een nieuwe werkgever bij een contractwisseling. De minister vertelde dat hij trots is om als overheid het goede voorbeeld te geven aangaande goed werkgeverschap, waarbij medewerkers fatsoenlijk betaald worden en onder goede omstandigheden werken.
Asscher noemde de huidige groep van 84 de voorhoede, veel schoonmakers op diverse ministeries zullen volgen. De looptijd van bestaande schoonmaakcontracten met private partijen wordt gerespecteerd maar uiteindelijk gaat de schoonmaak van alle departementen naar ambtenaren van de RSO. Dat proces zal tot ongeveer 2020 in beslag nemen. Hij sloot af met de opmerking: “Als ik heel eerlijk ben had ik als minister van SZW best gewild dat de schoonmakers op mijn ministerie als eerste in dienst hadden kunnen worden genomen. Maar die eer laat ik graag aan mijn college Henk Kamp van EZ.”
Reactie schoonmakers
Na afloop spaken wij een drietal nieuwe ambtenaren, te weten mevrouw Jusu, mevrouw Mastouri en de heer Yaya. Unaniem waren zij in hun mening er trots op te zijn de ambtenarenstatus verworven te hebben. Er in één klap zoveel collega’s bij te hebben gekregen: “Mooi toch , zelfs de minister is nu een collega!” Als meest opvallende verschil met hun vorige werkgever Gom noemden ze de nieuwe materialen en middelen. De werkdruk verschilt niet bijster veel: ”Het is net zo hard werken, alleen voelen we nu wat minder druk.” Overigens lieten de gesprekspartners zich positief uit over hun vroegere werkgever: “We hebben met plezier bij Gom gewerkt. Maar we hebben nu als ambtenaar meer zekerheid.”
FNV
Jet Linssen bestuurder van FNV Bondgenoten was één van de aanwezigen tijdens de eedaflegging en zij liet uw redacteur weten: “Zie je de emoties bij deze mensen? Begrijp je nu waarom wij in 2014 nee hebben gezegd tegen de OSB om tegen de komst van de RSO te zijn. Het gaat om goed werkgeverschap en dan maakt het niet uit of dit bereikt wordt door inbesteden of uitbesteden. Het gaat om het belang van de medewerkers en die zijn in dit geval beter af. We bekijken het per opdrachtgever. Bij opdrachtgevers in hotels zoals die in de uitzending van Rambam te zien waren, zullen we bijvoorbeeld nooit meewerken aan inbesteden.”
Minister als schoonmaker
Na afloop van de ceremonie werd de redactie gastvrij ontvangen in de ontvangstkamer van minister Asscher. Hij complimenteerde Clean Totaal als zijnde een toonaangevend magazine in de branche, waar hij graag tijd voor vrij maakt. Onze eerste vraag of hij zelf ooit als schoonmaker gewerkt heeft verraste de minister zichtbaar, maar hij reageerde spontaan: “Bijzonder dat je dit vraagt. Maar ja, het klopt, ik ben in mijn studietijd actief geweest als schoonmaker. Niet bij een schoonmaakbedrijf, maar bij particulieren. Zwaar werk, wat ik overigens niet zo lang gedaan heb .” Over meer serieuze thema’s sprak de minister ook vrijmoedig.
Politieke afspraak
Aan het tot stand komen van de RSO ligt een politieke afspraak gemaakt in het regeerakkoord ten grondslag. Het was een uitdrukkelijke wens van de PvdA om de lagere loonschalen te ontsluiten en hierdoor onder meer de schoonmaak in eigen beheer te gaan uitvoeren. Mensen meer zekerheid bieden en om een fatsoenlijke werkdruk te realiseren met passende arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Asscher: “Binnen dit kader past het inbesteden van de schoonmaak naar mijn idee uitstekend. Collega Stef Blok van de VVD heeft dit binnen zijn portefeuille prima op gepakt. Het is best begrijpelijk dat sommige VVD fractieleden er wat moeite mee hadden. Dit hoort echter bij de politiek.” Is het denkbaar is dat na verkiezingen en vorming van een andere coalitie de schoonmaak bij de departementen weer uitbesteed gaat worden? Asscher: “Dit verwacht ik niet”.
Keurmerk en Code
Op onze vraag of de branche de oprichting van de RSO over zichzelf heeft afgeroepen en te laat in beweging is gekomen met de Code en het Keurmerk zegt Asscher: “Het zijn goede initiatieven die bijdragen aan de imago verbetering van de branche. Het draagt bij aan de scheiding van de kaf en het koren. Maar nogmaals de oprichting van de RSO is een politiek besluit.”
Uitspraak Commissie van Aanbestedingsexperts
Zoals bekend heeft OSB bij de Commissie van Aanbestedingsexperts bezwaar gemaakt tegen de oprichting van de RSO. In een recente uitspraak is dit bezwaar ongegrond verklaard. Volgens OSB met enkele mitsen en maren. Asscher: “De uitspraak is voor mij zo helder als glas. Ik kon mij al weinig voorstellen bij de klacht vanuit OSB. Het staat natuurlijk een ieder in een rechtstaat vrij om na de uitspraak van deze commissie het Europees Hof om een oordeel te vragen. Liever zie ik echter dat partijen de situatie thans accepteren zoals deze is en met elkaar samen werken. Zaken als de Participatiewet zijn gebaat bij een gezamenlijke benadering qua kansen die deze wet ook binnen de schoonmaakbranche biedt. Het gesprek hierover met Piet Adema voorzitter van OSB is bemoedigend.”
Provinciale overheden en WSW
Het lijkt erop dat lokale overheden het voorbeeld van het Rijk volgen en WSW bedrijven er de oorzaak van zijn dat reguliere medewerkers op straat komen te staan. De situatie in Drechtsteden is een sprekend voorbeeld. Asscher: “Laat ik er duidelijk over zijn. De RSO is met name bedoeld voor het bieden van meer rechtszekerheid aan de reguliere schoonmaker. Het is niet bedoeld als een instrument met betrekking tot verdringing op de arbeidsmarkt. Naar de lagere overheid vervullen wij geen voorbeeld . Afwegingen in deze dienen de lagere overheden zelf te maken. Voor mij staat goed werkgeverschap centraal.”
Asielzoekers als schoonmakers
Op onze vraag wat de minister vindt van het initiatief om asielzoekers als schoonmakers in te zetten binnen de COA’s en of dit initiatief navolging verdiend om asielzoekers via RSO binnen de departementen als schoonmakers in te zetten reageert Asscher duidelijk: “Dit geniet niet mijn voorkeur. Het is de bedoeling aan de huidige schoonmakers meer zekerheden te bieden en dit initiatief, hoe goed bedoeld, lijkt op verdringing van de arbeidsmarkt.”
Uitdaging
Het mag duidelijk zijn dat bij de RSO de positie en het belang van de schoonmaker centraal staat. Het is nu aan schoonmaakbedrijven en -branche om een ieder ervan te overtuigen dat het goed werkgeverschap binnen de schoonmaakbedrijven op gelijk niveau staat als bij het Rijk. Daaronder rekenen wij niet toestanden zoals die bij het programma Rambam onder de aandacht werden gebracht. Want daarvan krijg je het rambam!
Deze uitvergrote cover van Clean Totaal nr. 3/4 2014 is te vinden op de burelen van de RSO op het ministerie. Een geheel eigen initiatief van de ambtenaren. En daar zijn we, op bescheiden en gepaste wijze, met z’n allen best een beetje trots op!