The Legal Company (TLC) en Clean Totaal houden op dit moment een poll over artikel 38 cao. Dit om de mening onder schoonmaakbedrijven te peilen én om waardevolle input te kunnen leveren aan de cao partners in aanloop naar de komende cao onderhandelingen. Tot nu toe hebben 44 schoonmaakbedrijven de poll ingevuld. In dit artikel een tussenverslag met enkele opvallende resultaten. En uiteraard roepen we schoonmaakbedrijven die de poll nog niet hebben ingevuld op dit alsnog te doen.
Door Hella Vercammen en Wesley Sallé, juridische redactie Clean Totaal
Weg of blijven maar dan in gewijzigde vorm
Maar liefst 43% van de respondenten is van mening dat artikel 38 cao weg moet. 50% vindt dat dit artikel mag blijven maar dan enkel in een gewijzigde vorm. Slechts 7% van de respondenten stelt dat artikel 38 zonder enige wijziging kan blijven. Opvallende uitkomsten.
Een respondent stelt voor om een ondergrens (vanaf 5 werknemers op een object) in te voeren of om een uitzondering te maken voor kleine schoonmaakbedrijven. Andere voorstellen zijn om een uitzondering in te voeren als een opdrachtgever meermalen heeft gewezen op disfunctioneren of in het geval dat de opdrachtgever bij heraanbesteding gaat bezuinigen.
Grootste nadeel artikel 38 cao in de praktijk
Respondenten krijgen in de poll de mogelijkheid een aantal voorbenoemde nadelen van artikel 38 aan te kruisen. Onderstaand voorbenoemd nadeel steekt daar qua aankruisen met kop en schouders bovenuit:
'Dat ik verplicht (ziek of disfunctionerend) personeel van een ander moet overnemen met alle dienstjaren erbij terwijl er is opgezegd door de opdrachtgever wegens ontevredenheid.'
Maar liefst 91% van de respondenten heeft deze keuzemogelijkheid aangekruist. Dit is ook een belangrijke reden waarom schoonmaakbedrijven dit artikel weg willen of gewijzigd willen zien.
Een respondent schrijft:
‘Artikel 38 is niet meer van deze tijd. We maken het regelmatig mee dat de opdrachtgever (vaak terecht) ontevreden is met het over te nemen schoonmaakpersoneel. Het zou een gezonde prikkel zijn voor schoonmaakpersoneel indien deze ook meer riskeren bij contractbeëindiging. Tevens mis ik vaak de zin om te vechten voor het behoud van de samenwerking omdat medewerkers erop rekenen overgenomen te worden. Zo hebben wij personeel dat binnen 10 jaar bij vier verschillende bedrijven voor dezelfde klant op dezelfde locatie heeft gewerkt. Door de overnameplicht is elke motivatie om toch even nog net iets beter te werken of net iets meer je best te doen weggehaald.’
Andere veel aangekruiste nadelen van artikel 38:
'Dat ik bij het winnen van een opdracht soms meer manuren moet overnemen dan de opdrachtgever mij heeft gegund' (door 64% van de respondenten aangekruist)
'Dat er vaak discussie ontstaat met het andere schoonmaakbedrijf of de opdrachtgever over het bestaan of de omvang van de overnameplicht' (door 39% van de respondenten aangekruist)
Dat ik steeds veel werk heb van het regelen van contractwisselingen door het inlichten, opvragen of aanleveren van informatie om te voldoen aan de verplichtingen in de cao' (door 30% van de respondenten aangekruist)
Juridische kosten door artikel 38 cao
Opvallend is dat meer dan 60% van de respondenten aangeeft dat zij (weleens) juridische kosten hebben moeten maken door artikel 38 cao. Bij 9% van de respondenten is dit zelfs geregeld. Onder andere werd als voorbeeld genoemd een geschil bij de rechter. Het winnende schoonmaakbedrijf kon aantonen dat een deel van de werknemers niet op de objecten hadden gewerkt en niet voor een aanbieding in aanmerking kwam, maar de rechter oordeelde op basis van overgang van onderneming dat zij toch mee over moesten gaan. Voor kleine schoonmaakbedrijven of voor zzp’ers zijn zulke dure juridische geschillen ondoenlijk, met mogelijk als gevolg dat zij de opdracht maar teruggeven. Dat is een zeer onwenselijk gevolg en is een belemmering voor een goede marktwerking.
Andere cao artikelen die onduidelijk zijn
We hebben aan de respondenten de vraag gesteld bij welke andere cao artikelen advies welkom is. Het was opvallend dat meerdere respondenten artikel 9 cao, met betrekking tot de mogelijke (reeksen van) arbeidsovereenkomsten aandroegen. Bijvoorbeeld twijfelen bedrijven of nog steeds een arbeidsovereenkomst van 7 maanden met 2 maanden proeftijd nu wel is toegestaan en hoe lang en hoeveel tijdelijke contracten er gegeven mogen worden. In de praktijk zien wij ook onduidelijkheid of de mogelijke soorten arbeidsovereenkomsten nu wel of niet gecombineerd kunnen worden en wat daarover de regels zijn. Het verdient wat ons betreft aanbeveling om goed te kijken naar artikel 9 van de cao en dit te verduidelijken richting de schoonmaakbranche.
Onze praktijkervaringen
-Aanpak slecht functionerend personeel in schoonmaak extra moeilijk
Wij zien in onze dagelijkse adviespraktijk dit probleem zich ook vaak voordoen. Het winnende schoonmaakbedrijf geeft dan van tevoren aan dat het object en de werktijden wijzigen omdat de opdrachtgever hen niet terug wil zien. Het resultaat is dat de winnende schoonmaakbedrijven een schadeclaim van de loonkosten aan hun broek krijgen van het verliezende schoonmaakbedrijven omdat zij een ongeldig aanbod hebben gedaan. Het sluit immers niet aan bij de bestaande arbeidsovereenkomst. Als gevolg daarvan wil de werknemer niet overgaan en dat levert schade voor het verliezend bedrijf op. Ook stellen werknemers op grond daarvan soms vorderingen in tot het alsnog doen van een geldig aanbod richting het winnend schoonmaakbedrijf.
Verder is het door de wet Werk en Zekerheid (WWZ) nog lastiger geworden om die slecht functionerende werknemers te ontslaan wegens disfunctionering of wangedrag. Dossieropbouw moet voldoen aan strengere eisen. Door de contractwisseling wordt dit echter extra moeilijk is omdat de werknemer altijd door de wisseling weer op nul begint qua personeelsdossier bij de nieuwe werkgever. Alleen de contractwisselingsgegevens worden immers vrijgegeven.
Tegen de tijd dat er bij het winnende schoonmaakbedrijf voldoende dossier is opgebouwd, kan de opdracht door het disfunctioneren al weer verloren zijn. Hierdoor wordt er iedere prikkel om beter te gaan functioneren weg genomen. De werknemer met slechte intenties wordt zo haast untouchable. Lees meer hierover op onze website www.thelegalcompany.nl/blog
-Overtollige werknemers gedumpt
Wat ook regelmatig gebeurt, is dat een schoonmaakbedrijf denkt een mooie opdracht erbij te hebben gewonnen maar dat dit helemaal niet het geval is, ook door de werking van artikel 38 cao. Pas na de gunning worden immers pas de gegevens van de over te nemen werknemers toegezonden aan het nieuwe schoonmaakbedrijf. Dan blijkt plots dat er veel te veel manuren op dat object worden gemaakt dan feitelijk aan contracturen gegund is. Overtollig personeel wordt regelmatig door grotere schoonmaakbedrijven een beetje verspreid over allerlei complexen en percelen zonder dat er betaalde opdrachten tegenover staan. Die werknemers hebben echter hierdoor inmiddels wel een eigen rechtspositie opgebouwd ten aanzien van een object. Dit resulteert erin dat ze ex artikel 38 cao mee over moeten mits ze kunnen aantonen dat ze al 1,5 jaar rondlopen op een object. Zie daar dan maar eens uit te komen. Met onze tussenkomst lukt dat vaak wel maar daar staan dan ook juridische kosten tegenover. Dit kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn van artikel 38 cao dat de overtolligheid van een wordt gedumpt bij de ander.
-Bezwaren
Op grond van de voorgaande bevindingen zijn wij van mening dat het doel van dit artikel – behoud van werkgelegenheid na contractwisseling – teveel is doorgeschoten. Er zijn te veel ongewenste neveneffecten die de gehele branche geen goed doen. Zo kunnen werknemers te veel achteroverleunen bijvoorbeeld bij slecht functioneren als gevolg waarvan er contractwisseling optreedt. Werkgevers die last hebben van overtolligheid gaan niet reorganiseren maar proberen via artikel 38 cao personeel kwijt te raken. De nieuwe werkgevers zijn voornamelijk de verliezers in dit hele verhaal. Dit zet de markt naar onze mening op slot. Vergeet ook niet de werknemers wiens dienstverband steeds verder wordt opgeknipt en vervolgens in onmin moeten leven met hun werkgever als ze ervoor kiezen niet mee over te gaan. Werknemers blijven soms echt liever bij een goede werkgever dan hun objecten te behouden en in dienst te komen bij verschillende werkgevers. Dat levert ook best wel stress en extra werkdruk op. Het lijkt ons een goed idee dat de vakbonden daarom ook eens een poll houden onder hun leden om te polsen hoe zij artikel 38 cao situaties ervaren.
Tot slot
In het voorgaande hebben we gezien dat schoonmaakbedrijven die aan de poll hebben meegedaan wijzigingen willen in artikel 38 cao en waar zij zoal tegen aanlopen. Dit geeft waardevolle informatie voor een verbetering van de cao. We roepen schoonmaakondernemers die de poll nog niet hebben ingevuld op dit alsnog te doen. Immers, hoe meer schoonmaakbedrijven de poll invullen, des te krachtiger de boodschap en hoe beter de nieuwe cao tekst daarop kan worden aangepast!
Hella Vercammen en Wesley Sallé, The Legal Company BV www.thelegalcompany.nl, info@thelegalcompany.nl, 020-3450152
