Tijdens de Covid’19 periode werden de schoonmakers zowel door onze koning Willem Alexander als onze minister-president Mark Rutte verheven tot de status van helden van de samenleving. De meeste politieke partijen papegaaiden deze loftuiting vervolgens na.
Met het oog op de komende Tweede Kamer verkiezingen legden wij de diverse politieke partijen een drietal vragen voor. De antwoorden hierop kunnen wellicht bijdragen aan de stemkeuze van de zo geprezen schoonmakers en stafleden. Vijf van de negen benaderde partijen namen de moeite te reageren, waarvan slechts drie inhoudelijk. De andere vier partijen deden er, ondanks aandringen, het zwijgen toe. Heldendom kent kennelijk een beperkte houdbaarheidsdatum in Den Haag.
Opvallend, of typerend? Is het dat alleen de partijen GroenLinks-PvdA, SP en D’66 met een inhoudelijke reactie kwamen. De VVD liet ons weten dat zij tot hun spijt in deze drukke tijden geen mogelijkheid gevonden hebben om de specifiek gestelde vragen uit te zoeken. Het CDA reageerde eveneens niet inhoudelijk met de mededeling dat zij de vragen als gevolg van de vele verzoeken terzijde moest leggen. De BBB heeft kennelijk meer affiniteit met boeren dan met schoonmakers en reageerde ondanks aandringen helemaal niet. Dit geldt ook voor PVV, FvD en nieuwkomer NSC. Hiermede geven zij de partijen aan de linkerzijde een podium.
De drie vragen die we stelden luidden:
1. Is voor uw partij een gedwongen winkelnering bij RSO wenselijk? De schoonmaak van overheidsgebouwen terug naar de commerciële marktpartijen?
D’66: We zijn kritisch op gedwongen winkelnering. Ondernemers moeten een eerlijke kans hebben om een opdracht binnen te halen.
GroenLinks-PvdA: GroenLinks-PvdA is niet voor gedwongen winkelnering. We zijn blij met de RSO, waardoor zoveel mogelijk medewerkers in vaste dienst zijn. Ze zijn zo onderdeel van de organisatie. En zijn daardoor veelal tijdens kantooruren aan het werk, en niet bijvoorbeeld ’s avonds laat of ’s nachts.
SP: RSO is de opgerichte Rijksschoonmaakorganisatie, en wij zijn er inderdaad voorstander van dat schoonmakers bij de Rijksoverheid in dienst zijn/treden. De strijd van FNV Schoonmaak voor een vaste baan bij de overheid hebben we altijd gesteund.
2. Mag meer uren werken in de schoonmaak ten koste gaan van huur-zorgtoeslagen e.d. of moet werken lonen?
D’66: Werken moet lonen. Daarom verlaagt D66 de belastingen op inkomen, zeker voor de mensen die minimaal drie dagen per week werken. Daarnaast wil D66 van de toeslagen af, zodat mensen meer overhouden als ze meer werken.
GroenLinks-PvdA: Werken moet lonen. Vandaar ook dat GroenLinks-PvdA bijvoorbeeld het minimumloon vanaf 18 jaar wil verhogen naar 16 euro per uur en aansluitend verankerd op 60 procent van het mediane loon. Uiteindelijk willen we ook van de toeslagen af, omdat een fatsoenlijk inkomen waarvan je rond moet kunnen komen de norm dient te zijn.
SP: De huur- en zorgtoeslag bestaan, omdat werken niet (voldoende) loont. De lonen zijn namelijk veel te laag. We moeten er op de kortst mogelijke termijn naar toe, dat de toeslagen niet meer nodig zijn, en werkgevers veel hogere lonen gaan betalen. Dat is in eerste instantie aan de vakbonden en de werkgevers per sector. En de politiek kan het minimumloon aanpassen. Daarom pleiten wij voor een minimumloon op 16 euro bruto per uur, zo spoedig mogelijk in te voeren. Ons wetsvoorstel ligt klaar. Als dit hogere minimum in de wet is geregeld, moeten alle schoonmaakbedrijven dat minimaal betalen. (En dat geldt dan ook voor alle opdrachtgevers). Dan zijn op termijn de toeslagen ook niet meer nodig.
3. Is het invoeren van een Dienstencheque gewenst door uw partij? Dit om het zwart werk tegen te gaan en ondernemers kansen op de particuliere markt te bieden.
D’66: Dit is een interessant idee uit België. Wij zijn er voorstander van om meer te onderzoeken wat het effect van de Dienstencheque zou zijn op de Nederlandse markt.
GroenLinks-PvdA: GroenLinks-PvdA is, net als de FNV en OSB (!), voorstander van een dienstencheque. Zo wordt meer zekerheid geboden en willen we het zwarte circuit tegengaan.
SP: Dat ligt aan de uitvoer. Daar kunnen wij alleen in meegaan als het echt tot vooruitgang gaat zorgen.
Kieswijzer
Opmerkelijk is dat het bij GroenLinks-PvdA niet door gedrongen is dat werkgeversorganisatie OSB al vanaf december 2020 van naam gewijzigd is in Schoonmakend Nederland. Maar enfin.
Met slechts drie inhoudelijke reacties is het lastig conclusies te verbinden aan de antwoorden. Laat staan als schoonmaak kieswijzer te fungeren. Duidelijk is wel dat de responderende partijen voor verhoging van het loon zijn en de invoering van een Dienstencheck niet op voorhand afwijzen. Ook de momenteel min of meer gedwongen winkelnering bij RSO- qua schoonmaak van overheidsgebouwen- kan niet op een onverdeeld applaus rekenen. Maar tja, de retoriek verandert dikwijls gelijk na de verkiezingen. Beloftes blijken dan vergankelijk. Evenals de heldenstatus. Kies wijs de 22e november!
Tekst: Henk Cornelisse
