Schoonmaakbedrijven die zich duurzaam onderscheiden, kunnen sinds mei 2018 aanspraak maken op de certificering EU Ecolabel voor Schoonmaakbedrijven. De certificering is voor inkopers die eisen willen stellen aan duurzame schoonmaak een praktisch hulpmiddel. Niet alleen daarom is het opvallend te noemen dat in Nederland nog geen enkel schoonmaakbedrijf zich heeft laten certificeren.
Het EU Ecolabel is opgericht in 1992 en geldt als het officiële Europese milieulabel dat door alle landen van de Europese Unie wordt erkend. In producten en diensten met het EU Ecolabel wordt minder gebruik maakt van milieubelastende middelen en er wordt gestuurd op beter en zuiniger gebruik. Daarom worden strenge eisen gesteld aan het gebruik van grondstoffen, energie, water, schadelijke stoffen, afval en verpakkingen. In onze branche geniet het keurmerk de meeste bekendheid via de gecertificeerde reinigingsmiddelen. Maar ook hotels, papier, kleding, vloerbedekkingen en vele andere producten kunnen aanspraak maken op het EU Ecolabel. Sinds 2 mei 2018 geldt dit ook voor schoonmaakbedrijven. Met het certificaat tonen zij aan dat ze bereid zijn om te investeren in duurzame en milieuvriendelijke producten en dat zij veel waarde hechten aan de veiligheid en het welzijn van hun medewerkers.
Onlangs publiceerde fabrikant Greenspeed een whitepaper over het EU Ecolabel voor schoonmaakbedrijven. Daarin worden verschillende voordelen benoemd. Zo is de certificering volgens de fabrikant betrouwbaar en transparant, is het behalen van het label een kans voor schoonmaakbedrijven om nieuwe markten aan te boren en helpt het bij het versterken van het imago en de positionering van het bedrijf.
Geen certificeringen in Nederland
Per land is er een instantie aangesteld die het certificeren voor haar rekening neemt. Voor Nederland is dit SMK. Belgische schoonmaakorganisaties kunnen terecht bij de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu – DG Leefmilieu. SMK Junior Projectleider Robert Jan Volders stelt dat in de afgelopen twee jaar veel interesse in de markt is gezien en dat er meerdere informatieverzoeken zijn gedaan door grote en kleinere bedrijven. “Maar in Nederland zijn er nog geen EU Ecolabel-licenties voor schoonmaakdiensten afgegeven. In andere lidstaten is dat wel het geval.” Op het moment van schrijven zijn er twintig bedrijven gecertificeerd. Dit zijn schoonmaakbedrijven in Italië, Polen en Spanje.
Hoe kan het dat er nog geen Nederlandse schoonmaakbedrijven zich hebben laten certificeren? Volgens Volders kan het uitsluiten van onder andere desinfectie en andere gespecialiseerde schoonmaaktaken binnen het EU Ecolabel een obstakel zijn. “Voor sommige schoonmaakbedrijven zou dan gelden dat zij niet alle schoonmaaktaken op een locatie onder het EU Ecolabel kunnen uitvoeren.” Ook de inbesteding van de schoonmaakdiensten door de Nederlandse Rijksoverheid zou een reden kunnen zijn. “Vaak zijn het overheden die eisen stellen voor duurzame inkoop. Hierdoor worden schoonmaakbedrijven gedwongen om ermee aan de slag te gaan, ongeacht of er een intrinsieke motivatie is voor duurzaamheid. Vanwege de inbesteding bij Het Rijk, is deze vraag er niet.”
EU Ecolabel voor schoonmaakbedrijven niet bekend
Om de vraag te creëren, is er een rol weggelegd voor de facilitair adviesbureaus. Een beknopte rondgang leert ons dat er op marketinggebied nog een hele hoop te winnen is. In een schriftelijke reactie stelt Hetty Michielse van Kaleidon dat ze niet bekend is met het EU Ecolabel en dat het beeldmerk zelfs niet bekend voorkomt. De vraag die zij –terecht- opwerpt, luidt: ‘waarom zullen we weer een keurmerk toevoegen aan de aanwezige reeks van keurmerken?’ Michielse: “Er bestaan vele keurmerken, op allerlei gebied. Voor veel opdrachtgevers biedt het kunnen overhandigen van een keurmerk niet de garantie van de gevraagde en gewenste toegevoegde waarde aan de opdracht. Opdrachtgevers zullen niet snel weer om een nieuw keurmerk vragen, tenzij er onduidelijkheden gaan ontstaan over de mate waarin organisaties binnen een branche voldoen aan maatregelen. Binnen Europese aanbestedingen kan het wel of niet hebben van een (op NEN gebaseerd) keurmerk wel gemakkelijk werken om snel en eenduidig aan te tonen of de organisatie voldoet aan de gestelde eisen.”
Sociaal aspect een gemis?
Het EU Ecolabel voor schoonmaakbedrijven houdt overigens geen rekening met de factor mens en focust zich, als je het zou platslaan, op middelen en materialen. Is dit een gemiste kans? Volders: “Je kunt sowieso zeggen dat je als schoonmaakorganisatie minder gebruik maakt van milieubelastende middelen en er wordt gestuurd op beter en zuiniger gebruik. Dus schoonmakers komen minder in contact met schadelijke stoffen. Ook worden er eisen gesteld aan de opleiding van de schoonmakers. Een concreet voorbeeld is dat personeel moet voorlichting krijgen in milieu, veiligheid en gezondheid.” Maar hoe de mens duurzaam in te zetten bij reiniging, dat ontbreekt. Wel moet je aantonen dat aan de wet wordt voldaan voor arbeidsovereenkomsten en ten minste minimumlonen. Volders: “Het is en blijft een milieukeurmerk. Sociaal ondernemerschap wordt hierin verder echter niet meegenomen.”
Daarnaast houdt het keurmerk geen rekening met specialistische reiniging, zoals gevelreiniging. Veel schoonmaakbedrijven bieden een totaalpakket van diensten aan en kunnen daarom niet als geheel worden gecertificeerd. Dit komt door de strenge afbakening van de productgroepen. Volders: “bij specialistische reiniging worden vaak ook andere middelen gebruikt. Hier zijn geen eisen voor beschikbaar. Bedrijven die een totaalpakket aanbieden zouden hun bedrijf moeten opknippen in een EU Ecolabel gedeelte en een specialistische tak.” Een gemiste kans? Volgens Volders enerzijds wel, anderzijds biedt het label voldoende mogelijkheid voor het schoonmaakbedrijf om zich te onderscheiden.
Onderscheidend als milieukeurmerk
Concluderend kan worden gesteld dat dit relatief nieuwe Ecolabel kansen biedt voor schoonmaakorganisaties om zich te onderscheiden. Immers is dit keurmerk het enige milieukeurmerk dat schoonmaakdienstverlening beoordeelt. Daarmee is dit anders en onderscheidend van bijvoorbeeld het OSB-Keurmerk. Al is het wederom een toevoeging aan het aantal certificeringen en keurmerken dat reeds bestaat. Of het EU Ecolabel voor schoonmaakbedrijven voet aan de grond krijgt zal voornamelijk afhankelijk zijn van de vraag vanuit opdrachtgeverszijde of de intrinsieke motivatie van het schoonmaakbedrijf.