De uitnodiging van OSB aan CNV en FNV tot een afrondend formeel CAO overleg straalt geen hartelijkheid uit. Het lijkt een beetje op het beleefdheidshalve uitnodigen van vage kennissen in de hoop dat ze zullen bedanken. Desalniettemin hebben de bonden de uitnodiging aanvaard.
Door Henk Cornelisse, lid redacteam Clean Totaal
Het persbericht lezend lijkt het erop dat OSB weinig tot geen fiducie heeft in een oplossing maar naar de buitenwereld de goede wil wil tonen En passant worden er ook zaken in het persbericht geschreven die tijdens het informeel overleg aan de orde zijn geweest. Hoogst ongebruikelijk. Dit gedrag voelt aan alsof OSB bij voorkeur aankoerst op een breuk dan wel een CAO met alleen CNV Vakmensen. Dit laatste lijkt echter een gevaarlijke veronderstelling om op te speculeren. Belangrijker om ons op dit moment te realiseren: wat zijn de gevolgen bij het niet tot stand komen van een gemeenschappelijk gedragen CAO?
Posities
Daar waar CNV zich op de vlakte houdt en de retoriek en acties aan haar bondgenoot FNV over laat oogst CNV de meeste publieke sympathie binnen de facilitaire wereld. Immers, CNV heeft het eindbod OSB weliswaar afgewezen, doch toonde zich gelijktijdig bereid alsnog akkoord te gaan met dit eindbod zodra de verrekening pensioenlasten met de loonverhoging 2013 van de baan is. Zij maakt de wachtdagenproblematiek niet tot een breekpunt. De hete kastanjes uit het vuur halen laat zij aan het FNV over.
OSB heeft met haar eindbod vooral de focus gelegd op het loon bestanddeel. Het betreft een fors loonbod waarmee zij echter andere eisen wat onderschat lijken te hebben. Voor deze andere eisen bestaat door het forse loonbod geen financiële ruimte . Bij een wat andere verdeling in het eindbod respectievelijk andere hoogte van dit bod zou er meer speelruimte zijn ontstaan. Nu moet OSB zich in alle bochten wringen om de achterban tevreden te houden en gelijktijdig alsnog een compromis te vinden aangaande de aanvullende eisen.
FNV wees het eindbod OSB gelijk als belabberd van tafel. Dit in plaats van te stellen dat het qua loonbod een prima bod is, maar er ook nog wat andere eisen zijn. Met name doorbetaling bij ziekte en respect staan hoog op de agenda. Het resoluut afwijzen voedt het idee dat de stakingen al voor gekookt waren als onderdeel van de organizing methode. (Ron Meyer FNV: “Ik bedoel hiermee dat wij de schoonmaaksector fundamenteel vooruit willen helpen. Geld alleen is hiertoe niet DE oplossing.”)
Wachtdagen
Belangrijkste knelpunt is de wachtdagenproblematiek, oftewel het doorbetalen van wachtdagen bij ziekte. De oorspronkelijke eis van het FNV tot het doorbetalen van alle wachtdagen heeft de bond inmiddels verlaten.
Bij het ingaan van de informele gesprekken was het vertrekpunt: 1e ziektegeval: geen wachtdagen, 2e ziektegeval: 1 wachtdag (max. 4uur) en 3e ziektegeval: 2 wachtdagen (ieder max. 4 uur). Tijdens de onderhandelingen zijn er nog verdergaande oplossingsrichtingen ten aan zien van deze problematiek door FNV ingebracht, onder meer om de ingangsdatum te verschuiven naar 1 januari 2013. Ook is er op het andere hoofdpijn dossier, de pensioenlasten, wisselgeld aangeboden.
Het ziekteverzuim bij MKB bedrijven ligt naar verluidt beduidend lager dan bij de grote bedrijven.
Hieruit zou je kunnen opmaken dat de wachtdagenproblematiek binnen het MKB wellicht wat lager ligt. Echter, binnen MKB bestaat de vrees dat juist dat door het doorbetalen van wachtdagen, het ziekteverzuim in hun segment zal gaan stijgen. Schoonmakers zouden zich hierdoor wellicht eerder ziekmelden is de angst. Aangezien er binnen dit segment veelal sprake is van het schoonmaken met een beperkt aantal medewerkers per locatie is adequate vervanging bij ziekte een must.
Scheiding aanbrengen?
Aan de andere kant leert de praktijk dat de grotere bedrijven bij kortdurende ziekte in veel gevallen niet onmiddellijk tot het vervangen van een zieke medewerker overgaan. Zeker bij part-timers. Bij deze grotere objecten wordt gewerkt met meerdere medewerkers. Het uitvoeren van bepaalde (laag periodieke) werkzaamheden worden alsdan even verschoven. Het doorbetalen van ingerekend ziekteverzuim kost in zo’n situatie niets, maar levert wel minder op. Als u begrijpt wat ik bedoel.
Zou er iets voor te zeggen zijn om twee separate regelingen met betrekking tot doorbetalen in het leven te roepen: één voor MKB en één voor grotere bedrijven?
OSB stelt in haar persbericht een onderzoek naar verzuim voor. FNV bestuurder Ron Meyer vindt dit oude wijn in nieuwe zakken. “Ook in de afgelopen CAO periode zou er een onderzoek naar breed verzuimbeleid gehouden worden. Hiervan is door OSB en haar leden niets terecht gekomen. Onderzoek is prima, maar zonder praktijkverandering zinloos. De echte wil moet er zijn dat de werkgevers anders met hun zieken omgaan.” Aldus Ron Meyer.
Consequenties
Wij vroegen de CAO partners naar hun mening over de ingrijpende consequenties in het geval er geen CAO tot stand komt. OSB wilde inhoudelijk niet reageren. In onze optiek een gemiste kans om de branche en achterban te informeren over dit scenario. Melanie Klerx, coördinator PR & Communicatie: “OSB wil op dit moment niet vooruitlopen op een situatie dat er geen CAO akkoord is. Eigenlijk is dat nu al de feitelijke situatie. Op dit moment is alles erop gericht om te komen tot een nieuw CAO.”
CNV en FNV zijn openhartiger. Wij vatten hun reacties samen aan de hand van onderstaande opsomming over de gevolgen bij het uitblijven van een nieuwe CAO:
- Het niet algemeen bindend verklaren impliceert dat binnenlandse/buitenlandse partijen die het minder goed met de branche voor hebben onder de standaards door zullen schieten. Concurrentie op arbeidsvoorwaarden! Bij nieuwe medewerkers het minimum loon toe passen i.p.v. huidig loon. Een uitholling van hetgeen de laatste jaren opgebouwd is. Jan Kampherbeek (CNV) voegt hieraan nog toe: “Maar bij een slechte CAO is er ook sprake van uitholling”.
- Geen nieuwe CAO betekent geen loonverhoging voor de medewerkers of verschillen in loonhoogte per bedrijf.
- De Code Verantwoordelijk Marktgedrag verliest aan kracht als er geen CAO is. Uiteraard mogen we hopen dat fatsoenlijk met elkaar omgaan los van de CAO staat, maar de praktijk is op dat gebied weerbarstiger.
- De bijdrage aan RAS wordt aanzienlijk verlaagd, zodat hun bestaansrecht in het geding kan komen.
- Pensioenlasten problematiek. De bonden blijven wel deelnemers aan het pensioenfonds, doch zullen niet verder “mee bewegen”. Dit betekent dat de dreigende ophoging van de pensioenlasten volledig voor rekening van de werkgevers en werknemers zullen komen. Zolang er geen sprake is van ophoging van de rente is deze dreiging reëel. Een percentage van 4% of meer is zeker niet ondenkbeeldig. Dit zou impliceren een lastenverzwaring van 2% voor de werknemers en 2% voor de werkgevers! Of zelfs meer!
- Er zullen via de bonden afspraken tot stand komen met individuele bedrijven/opdrachtgevers. Hierdoor verliest OSB als werkgeversorgaan een deel van haar aanzien en kracht. Hier ligt het gevaar van een vliegwiel effect op de loer.
Ratio voorop!
Kortom, het is van belang deze consequenties te kennen. Een CAO afsluiten ten koste van alles bepleit ik niet, maar in dit geval blijf ik van mening dat het binnen financiële bandbreedtes haalbaar moet zijn. Misschien ben ik te optimistisch van aard, maar liever dat dan alles somber in te zien. Ego’s tellen niet, emotie moet plaats maken voor ratio. De laatste allesbeslissende overleg ronde vindt woensdag plaats. Het zal de branche naar ik stellig hoop niet terug in de tijd zetten.
He
nk Cornelisse is directeur van Facility Specialists (www.facility-specialists.nl) en lid van het redactieteam van Clean Totaal.
