FNV Bondgenoten als huwelijkskandidaat

Op 24 en 25 oktober jl. vond in de Burcht te Amsterdam de installatie plaats van het 75-koppige FNV “schoonmaakparlement”. Met gelijktijdig de verkiezing van de regering en de president. Clean Totaal’s Henk Cornelisse was als enige van de vakpers uitgenodigd om aanwezig te zijn bij deze gedenkwaardige verkiezingen. Bovendien werd onze redacteur in staat gesteld een exclusief interview af te nemen met de kersverse president, de vice president, de woordvoerder van de regering en vakbondsbestuurder Ron Meyer. Daarnaast was hij live aanwezig bij het debat over de nieuwe CAO eisen. Oordeelt u zelf of de vakbeweging en de schoonmaakbedrijven tot een gelukkig (verstand) huwelijk kunnen komen. Een huwelijk tussen vakbeweging en opdrachtgevers lijkt er voorlopig niet in te zitten.

 

De locatie de Burcht was als locatie gekozen omdat dit pand een belangrijke rol gespeeld heeft in de geschiedenis van de Nederlandse vakbeweging. In het gebouw zijn nog de sporen zichtbaar van de roerige geschiedenis. Bovendien is hier het afvalmuseum gehuisvest. Een museum waarbij schoonmakers allerlei attributen die zij tijdens het werk hebben aangetroffen aan de wand hebben geprikt. Deze voorwerpen zijn voorzien van een persoonlijke boodschap van de schoonmaker. De Burcht is ook een officiële trouwlocatie in Amsterdam. Geliefden kunnen elkaar hier het ja-woord geven.

 

Het schoonmaakparlement bestaat uit 75 door de leden van FNV Bondgenoten gekozen parlementariërs. De parlementariërs zijn allen actief in de schoonmaak branche. Dit in de functie van schoonmaker of voorman/vrouw. Uit en door dit schoonmaakparlement is het uit 12 leden bestaande schoonmaakkabinet (regering) gekozen. Het schoonmaakkabinet koos haar president. De president maakt deel uit van de CAO onderhandeling delegatie. Het parlement vergadert volgens het “ Lagerhuismodel”. De stoelen staan tegenover elkaar en een ieder die wat uit de praktijk wil inbrengen gaat staan en krijgt via al dan geen applaus bijval voor zijn/haar inbreng. De president zit op een soort zetel en de vakbondsbestuurder Mari Martens staat op een soort kansel om als gespreksleider op te treden. Ieder parlementslid kan vanaf nu zelf acties initiëren. FNV Bondgenoten faciliteert dit vervolgens. Er werden deze dagen workshops georganiseerd hoe je je eigen bord/spandoek kunt maken, welke leuzen, hoe gaan we om met de media, muziek en zang (voor ludieke acties) etc..

 

Als president is gekozen mevrouw Khadija Tahiri. Zij is 10 jaar werkzaam bij Hago en objectleidster bij het Boven IJ ziekenhuis in Amsterdam. Tahiri: “Schoonmaak wordt nog steeds niet als een volwaardige baan gezien. Ik wil er een bijdrage aanleveren dat dit anders wordt. De schoonmaker verdient meer waardering, zowel qua respect als qua beloning en arbeidsomstandigheden. Het is mijn taak om dit, samen met de regering, te realiseren c.q. af te dwingen. Ik houd erg van een collectief, immers samen bereik je meer! De reden dat ik tot president ben gekozen komt naar ik begrepen heb voornamelijk voort uit het feit dat ik keuzes vanuit mijn hart maak. De verantwoording die ik als president draag is groot en vind ik best spannend. Ik weet echter wat er van mij verwacht wordt en wat ik zelf verwacht. Dit komt goed. De CAO onderhandelingen ga ik vol goede moed in, ik geloof in onze CAO wensen en ga mij tot het uiterste inspannen om dit te verwezenlijken”.

 

Vice- president Christiaan Boddeveld, werkzaam voor Asito Transport bij de afdeling Treinen Groningen vult aan: “ Ik feliciteer Khadija van harte met haar verkiezing tot president. Een rol die ook prima bij mij gepast zou hebben. In mijn huidige rol als vice-president zie ik het als een van de voornaamste taken om een hoger loonniveau en betere arbeidsomstandigheden te bewerkstelligen. Dit is hoog nodig. Voorts is het zo dat de FNV nu voor ons werkt en niet omgekeerd. Het is immers de Vakbond van de Schoonmakers! Mijn ambitie is om in de nabije toekomst in de Bondsraad een rol te kunnen vervullen.”

 

Kapi Lijfrock, werkzaam bij Coppejans bij de afdeling Treinen Eindhoven is gekozen tot woordvoerder van de regering. Zijn gezicht prijkt op de brochure: ”Schoon Genoeg. Respect voor Schoonmakers!”. Deze brochure is bedoeld als ledenwerfactie. Lijfrock: “Ik ben tot woordvoerder gekozen omdat ik makkelijk praat met mensen uit alle lagen van de samenleving: van hoog tot laag. Ik kan mij goed inleven en uitdrukken. De schoonmaker moet meer met het hoofd omhoog lopen. Respect dwing je af. Schoonmakers zijn niet langer stille muizen maar brullende leeuwen. Zij komen op voor hun rechten. Het is mijn rol ze hierbij ondersteuning te bieden. Ik doe dit graag voor de mensen, dit geeft mij kracht”

 

Nicole Bosma, parlementariër, en 22 jaar werkzaam bij ISS vertelt: “Bij het object UWV Heerlen waar ik werkzaam ben is anderhalf jaar geleden een forse bezuiniging doorgevoerd. De werkdruk kwam ten gevolge van deze onredelijke bezuiniging op een niet acceptabel niveau. Wij doen nu nog slechts wat we kunnen doen in de beschikbare tijd. Het gevolg is dat het klachten regent. Een hogere prestatie in de beschikbare tijd is echter onmogelijk. UWV wil niet meer betalen en ISS heeft ons alleen een training effectiever schoonmaken laten volgen. Zonder enig succes, want we kunnen gewoon niet meer doen. Een vervelende situatie die nu al anderhalf jaar duurt en ons geen voldoening schenkt. Het is onder meer om deze reden dat ik parlementariër ben.”

 

Tijdens de eerste parlement bijeenkomst werden ook de CAO eisen 2012 door het parlement vastgesteld. De vergadering verliep nogal rommelig hetgeen mede komt doordat niet ieder parlementslid even goed en begrijpelijk Nederlands spreekt. Dit ontlokte op enig moment, na een van de zoveelste miscommunicaties, bij Mari Martens de vertwijfelde opmerking: “Dan heb ik zeker slechte oren…”. Uiteindelijk werd er een pakket met forse eisen vastgesteld welke tijdens de CAO onderhandeling door FNV Bondgenoten ingebracht gaat worden:

•             € 0,50 per uur erbij

•             Eindejaars uitkering ad € 300,–

•             Afschaffen wachtdagen bij ziekte

•             Aparte loonstrook vakantietoeslag

•             Aangepast werk voor 50 plussers

•             Inleerperiode verlagen van 1 jaar naar 3 maanden

Over wat softe wensen zoals verplichte bloemenhulde bij dag van de schoonmaker bereikte het parlement geen consensus.

 

Vakbond bestuurder Ron Meyer was mede door de stakingen dikwijls prominent in beeld als stakingsleider. Ron is een gedreven persoon die het schoonmaken met de paplepel ingegoten heeft gekregen. Zijn moeder was namelijk werkzaam in de Thuiszorg. Hij is thans binnen de bond zes jaar actief binnen het segment Schoonmaak. Markante vakbondsfiguren als Eddy Stam en Mari Martens noemt hij als zijn leermeesters. Om te weten waarover hij praat heeft Ron de SVS cursus schoonmaker gevolgd. In een gesprek houdt Ron ervan om beeldspraken te gebruiken, is hij op zijn hoede, scherp en neemt geen blad voor de mond (“ik heb er schijt aan wat mensen van mij vinden”). Hij is een waterval aan woorden waarbij je steeds goed moet opletten om niet iets essentieels te missen. Hij heeft een zekere mate van dominantie om richting te willen geven aan het interview. Zijn hart ligt duidelijk bij het welzijn van de mens achter het product. “Wij hebben nu circa 15.000 leden en willen de komende 10 jaar groeien naar 25.000 leden. Dan hebben we veel medewerker
s bij grotere opdrachtgevers te pakken. Dit gaat lukken want als FNV Bondgenoten haalden wij de leden met een vishengel binnen, maar via het schoonmaakparlement kunnen we naar mijn idee een visnet gaan gebruiken. De contributie voor het lidmaatschap bedraagt 1% van het inkomen met een maximum van € 16,- per maand”.

 

Op mijn vraag hoe Ron Meyer aankijkt tegen de schoonmaakbranche en de Code zegt hij onomwonden: “De schoonmaak is de grootste prijsvechtersmarkt die er bestaat. Dit gaat ten koste van de arbeidsomstandigheden van de mensen die hierin hun schaars belegde boterham verdienen. Dit interesseert de opdrachtgevers geen biet. De code wordt als schild gebruikt. Zo in de trant van: we hebben de Code getekend, dus ons treft verder geen blaam. Zie wat er recent op diverse Ministeries gebeurt. Bezuiniging van 25% bij 7% vermindering van schoon te maken oppervlakken. Maar wel de Code getekend! Dit misbruik van de Code zal een halt toegeroepen worden. De parlementsleden kunnen zelf naleving van de Code op hun locatie toetsen, hier is geen toetsing commissie voor nodig. De Code zie ik als een instrument met als doel om de aanbestedingen te verbeteren, het is geen Code van de schoonmakers.”

 

“Schoonmakers hebben een echte vak trots”, vervolgt Meyer. “Ik ken schoonmakers die zelfs in hun eigen tijd nog extra schoonmaak activiteiten verrichten om het vooral toch goed schoon te houden. Zij kunnen dan ook als geen ander oordelen over de werkdruk . Het lijkt er sterk op dat het oordeel van schoonmakers op dit punt gewantrouwd wordt. Volledig onterecht en onbegrijpelijk.

Schoonmaakbedrijven zien ons vaak als de vijand in plaats van een medestander. Het probleem zit hem namelijk bij de opdrachtgevers die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Ze kopen een gouden Rolex voor € 10,– en tonen zich dan schijnheilig verbaasd dat ze hiervoor geen echt exemplaar geleverd krijgen. Wij, schoonmaakbedrijven en bond, kunnen elkaar versterken richting deze opdrachtgevers. Waarom regeert de angst bij de schoonmaakbedrijven? Volgens mij beseffen de managers bij schoonmaakbedrijven best dat er feitelijk maar één partij de vijand is en dat zijn de opdrachtgevers!”

 

Ron Meyer is duidelijke gepikeerd als we de situatie bij Philips bespreken. Philips heeft volgens FNV Bondgenoten fors bezuinigd op haar schoonmaakkosten (18%) zonder aanpassingen in m2 en/of werkwijzen die een dergelijke bezuiniging rechtvaardigen. Meyer: “Op onze verzoeken om hierover in gesprek te gaan reageerde Philips eerst niet. Na stevig aandringen kwam er een afspraak tot stand die zij tot twee keer toe op het laatste moment afgezegd hebben. En als klap op de vuurpijl kwamen zij vervolgens met de opmerking zich geen partij in deze te voelen, aangezien het contracteren via Johnson was verlopen. De Philips pittbull die zij een kluif hadden toegeworpen! De definitie van opdrachtgever is echter de geldbron en dat is wel degelijk Philips. Het ergste hierbij vind ik nog dat de bonus aan de Philips directie twee keer het bedrag overstijgt van de bezuiniging op de totale schoonmaak. Er zal mij met dit vergelijk wel weer populisme verweten worden, want enige vorm van zelfkennis of fatsoen kennen ze niet bij die Philips boeven”. Hij voegt hier fijntjes aan toe: “Let wel, indien Philips alsnog aan onze wensen toegeeft zijn we ook weer snel vriendjes hoor. Ik ben niet echt rancuneus en kijk alleen naar het belang van de schoonmakers!” Dat het anders kan blijkt uit de situatie bij het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis in Amsterdam. Hier werd een bezuiniging van 10% doorgevoerd, waarbij al snel duidelijk werd dat de schoonmakers niet meer alle werkzaamheden op een verantwoorde manier konden doen binnen de beschikbare uren. Na gesprekken waarbij ook gekeken werd wat nog goed was voor de mens achter het product is de bezuiniging toen volledig terug gedraaid.

 

De samenwerking met CNV ervaart Meyer als prettig en collegiaal. Er is weliswaar sprake van een stijlverschil maar ook van een goede wederzijdse afstemming. De vakbondsman ervaart de verhouding met OSB als prima. Hij vindt het een plus als schoonmaakbedrijven lid zijn van hun werkgeversorganisatie. De sfeer tijdens de CAO onderhandelingen is goed. Uiteraard is er sprake van uiteenlopende belangen maar wel wordt er met wederzijds respect gediscussieerd. Een horizontale ontwikkeling van het vakgebied schoonmaken, ofwel multifunctioneel takenpakket voor de schoonmaker, juicht hij onder bepaalde condities toe: “Er zijn natuurlijk grenzen aan wat je een schoonmaker nog meer zou kunnen laten doen. Het is dan ook logisch dat je eerst aan de schoonmakers vraagt wat ze echt nog meer zouden willen doen. Ze moeten ook het recht hebben om tegen bepaalde werkzaamheden neen te kunnen zeggen. Ook moet de werkgever dan goed faciliteren/opleiden dat Multi- diensten vervolgens op een verantwoorde wijze uitgevoerd kunnen worden.” Meyer erkent dat FNV ook in haar rol als opdrachtgever leermomenten gekend heeft. (red, zie FNV vos die de passie predikt). Ze hebben zelfs binnen de kantoren van het FNV gestaakt.

 

Ron stelt desgevraagd dat het zijn droombeeld is dat schoonmakers gezien gaan worden als gastheer/vrouw van bedrijven waar zij overdag schoonmaken . De ambassadeur van de klant. Zij kennen het pand immers als geen ander, dus kunnen hier prima een vraagbaakfunctie in vervullen. “De schoonmaakbranche is de mooiste branche die ik ken. Een laboratorium van de arbeidsmarkt met een grote multi culturele smeltkroes. Een branche en medewerkers om verliefd op te worden. Verliefdheid geeft mooie beelden. Dit moeten de schoonmaakbedrijven en opdrachtgevers toch ook inzien. Of geldt bij hen dat de liefde blind maakt?”

 

Op mijn vraag of Meyer mijn gevoel deelt dat door het installeren van het schoonmaakkabinet er sprake zal zijn van toename van het aantal acties reageert hij: “Ik praat liever niet over actie voeren. Wij houden opdrachtgevers en schoonmaakbedrijven slechts een spiegel voor. In de schoonmaakbranche is er sprake van een hoog “ Jomanda effect “: het straalt, bedoelingen zijn soms best goed maar feitelijk houden we elkaar voor de gek want er verandert weinig concreets. Wij halen deze fata morgana weg. De schoonmakers worden zelfbewuster en sterker. Het parlement speelt hier een belangrijke rol in. De parlementsleden kunnen hun eigen spiegels voor houden. Ja dat zal zeker gebeuren. Net zo lang tot we de verbeteringen echt bereikt hebben.”

 

Omdat de Code meer bedoeld is om de aanbestedingen te verbeteren wil FNV Bondgenoten een volgende stap zetten. De vakbond ontwikkelt momenteel met diverse maatschappelijke partijen de zogeheten Gouden Standaard, bedoeld om de spiraal inzake respect en waardering voor de schoonmakers verder omhoog te duwen. In dit model worden verdergaande elementen met betrekking tot arbeidsomstandigheden, werkdruk etc. beschreven die in een schoonmaakbestek opgenomen dienen te worden. Het is een model voor opdrachtgevers die echt anders willen. Goud is gekozen omdat dit aansluit bij de belangrijkheid van de vakmensen schoonmaker. De schoonmakers die conform dit Gouden Standaardmodel bij de opdrachtgever werkzaam zijn, zullen ook een logo krijgen voor op hun werktenue. Meyer: “Een opdrachtgever die het schoonmaken via het Gouden Standaardmodel laat uitvoeren laat zien dat hij het echt anders wil. Die bedrijven tonen dat zij de werkdruk en arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden van de schoonmaker serieus nemen. Deze bedrijven zullen we niet langer de spiegel hoeven voor te houden”. Maar als alle grote bedrijven nu het Gouden Standaardmodel hanteren dan is de rol van FNV Bondgenoten naar de mening van uw redacteur toch grotendeels uitgespeeld? Wat dan? Meyer: “Stel mij die vraag nog eens
als het echt zover is! Wij hebben naar mijn idee namelijk nog een lange weg te gaan voor het zover is.”

 

Het interview maakt duidelijk dat FNV Bondgenoten een huwelijk met de schoonmaakbedrijven niet uitsluit, hoewel het meer de kenmerken van een lat relatie heeft. De vraag is of de liefde van twee kanten komt. Ik kan mij voorstellen dat de huwelijksvoorwaarden hierin een belemmerend onderdeel zijn. Bovendien, hoe monogaam zullen de huwelijkspartners zijn? Immers, als de minnaar opdrachtgever het Gouden Standaardmodel accepteert zal FNV Bondgenoten met hen gaan knietje vrijen. En als de opdrachtgever het schoonmaakbedrijf dreigt een einde te maken aan de buitenechtelijke affaire hoe sterk staat dan het schoonmaakbedrijf in haar schoentjes?

 

Henk Cornelisse is directeur van Facility Specialists (www.facility-specialists.nl) en lid van de redactieraad van Clean Totaal.

 

Foto’s: FNV Bondgenoten

 

Reageren? redactie@www.cleantotaal.nl

 

 

Reacties: